Opnieuw laat Herman van Engen zijn licht schijnen over hoe het straks verder moet met ons schaakleven, met de beperkingen als gevolg van de coronapandemie die mogelijk langer gaan duren dan gedacht. Deel 2: competitiewedstrijden op afstand!?

door Herman van Engen

We zijn twee weken verder en de situatie is enigszins gestabiliseerd. Mijn ideeën over hoe verder met het anderhalvemeterschaak zijn wat concreter geworden, en het lijkt me zinvol om deze te delen.

Op vrijdag 13 maart heeft het bestuur van HSG bekendgemaakt de clubavond te staken. Ik meen dat de KNSB een dag eerder bekend maakte dat de competitie werd afgelast. Toen hoopte ik nog dat omstreeks 1 juni een en ander achter de rug zou zijn, en ik verheugde me op het HSG Open. Maar ondertussen is duidelijk dat HSG Open hooguit online kan plaatsvinden.

Allereerst wil ik u mijn conclusie voorleggen voor de externe competitie. Om te kunnen voldoen aan het criterium van anderhalve meter afstand moet die in het Coronatijdperk op afstand gespeeld worden. Dat wil zeggen dat de KNSB-teams zich op zaterdagmiddag melden en opstellen in hun eigen clublokaal. Even voor 13.00 uur wordt contact gelegd met de tegenstander en de wedstrijd kan beginnen!

Op afstand schaken bestaat natuurlijk al lang. Ik heb het dan niet over correspondentieschaak, schaken per brief of postkaart. Maar wel heb ik het bijvoorbeeld over de beroemde schaakmatch tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten van Amerika. Deze match vond plaats van 1 tot en met 4 september 1945, de Russen zaten in Moskou, de Amerikanen in New York. De zetten werden per radio overgebracht, wat gemiddeld één minuut per zet duurde.

Met een online-verbinding hoeft het overbrengen van de zetten geen tijd meer te kosten. Welke techniek precies de voorkeur verdient, weet ik eerlijk gezegd niet. Het enige probleem lijkt me de beschikbaarheid van technische hulpmiddelen. Heeft de school een computerlokaal, dan kan wellicht daarvan gebruik worden gemaakt. Meer voor de hand ligt dat elke speler een laptop of I-phone meeneemt. Uiteindelijk zal elke club apparatuur beschikbaar moeten hebben.

Een apart geval is de doordeweekse externe competitie. Mijn voorstel is dat clubs met een clubavond op donderdag meedoen aan een donderdagcompetitie. Die kan regionaal zijn of landelijk, dat is een kwestie van organisatie. Ik kan me voorstellen dat het eerste jaar een experimenteel karakter heeft. Het grote voordeel is natuurlijk dat je niet meer hoeft te reizen, wat me zeker ook voor jeugdwedstrijden heel prettig lijkt.

Voor de interne competitie kun je dezelfde techniek toepassen als voor de externe. Voordeel is dat je ervaring opdoet met deze manier van spelen. Een aantal deelnemers (of zelfs alle) kunnen thuisblijven en vanuit huis spelen. Opnieuw lijkt me dit juist voor jeugdspelers (maar ook voor senioren) een interessante optie.

Meer voor de hand ligt waarschijnlijk anderhalvemeterschaak in ons clublokaal te spelen. Daarvoor heb ik in deel 1 wat verkenningen gedaan. Mijn voorkeur heeft nu om op twee borden te spelen, een wedstrijdbord en een analysebord. Je mag alleen aan het wedstrijdbord zitten als je aan zet bent. Het analysebord is een kopie van het wedstrijdbord en moet ook door beide spelers gecorrigeerd worden. Je mag alleen aan je eigen stuken zitten, dus als je een stuk ge;lsagen hebt, moet de tegenstander het van het bord verwijderen.

Het enige probleem dat ik zie is het “uitvluggeren”. Een oplossing is de aanpassing van het speeltempo, bijvoorbeeld naar  60 zetten in30 minuten plus een increment van 1 minuut per persoon per zet. Op die manier kun je van 8 tot 11 zestig zetten spelen. Daarna moet je wellicht de partij voortzetten op twee laptops.

Een alternatief is te gaan afbreken en zelfs arbitreren, zoals in vroeger tijden. In de eerder genoemde match USSR-USA had Bondarevsky geen zin om zijn tweede partij (tegen Herman Steiner) remise te geven en dreigde er afbreken en arbitrage. Uiteindelijk gaf hij toch maar remise.