Update 28 augustus 2023:
Hans Niemanns claim van 100 miljoen dollar schadevergoeding die hij in een rechtszaak eiste van Magnus Carlsen is definitief van tafel. De partijen in het conflict, waarin behalve Niemann en Carlsen ook chess.com een rol speelde, zijn er in goed overleg uitgekomen, van gerechtelijke stappen is geen sprake meer.
Volgens berichtgeving op chess.com zijn dit de kernpunten:
- Chess.com heeft de ban van Niemann wegens online valsspelen opgeheven. Hij is weer welkom op het schaakplatform. Chess.com handhaaft wel het onderzoeksrapport van vorig jaar dat vaststelt dat Niemann meerdere keren op online valsspelen is betrapt, maar onderstreept dat er geen bewijzen zijn voor valsspelen in gewone partijen, aldus de verklaring.
- Carlsen erkent dat er geen bewijs is dat Niemann heeft valsgespeeld in hun onderlinge partij in de Sinquefield Cup vorig jaar. Die partij, sensationeel gewonnen door Niemann, was de aanleiding tot wat zou uitgroeien tot de grootste schaakrel uit de geschiedenis. Carlsen verklaart ook weer bereid te zijn tegen Niemann te spelen in toernooien.
- Niemann verklaart blij te zijn weer welkom te zijn op chess.com en kijkt uit naar een nieuwe ontmoeting achter het schaakbord met Magnus Carlsen. Hij dankt zijn advocaten dat ze in hem geloofden en hebben geholpen om de zaak op te lossen.
De strijdbijl is dus begraven. Moeilijk om aan te geven wie de morele winnaar is van deze juridische remise, omdat de berichtgeving op chess.com over de schikking summier is. Misschien toch Niemann? Of er ook sprake is van enige financiele compensatie, is niet duidelijk. Als dat het geval is, dan zijn partijen vermoedelijk overeengekomen dat ze er niets over zullen zeggen. Er is ook geen verwijzing naar eventuele excuses. De publiciteit die de schaakrel vorig jaar valt te vergelijken met de media-aandacht van vandaag voor de Spaanse WK-kus.
Het wachten is nu nog op de FIDE-mosterd na de maaltijd: de bekendmaking van het onderzoek dat de wereldschaakbond naar de schaakrel heeft ingesteld, waarvan de resultaten op zich blijven wachten. Toch is het onderzoeksrapport nog wel belangrijk. Misschien niet met betrekking tot de vraag of in Niemann-Carlsen sprake was van valsspelen, maar wel over cheating in het algemeen.
Er komt voorlopig geen rechtszaak over de geruchtmakende controverse tussen schaker Hans Niemann en inmiddels oud-wereldkampioen Magnus Carlsen. Niemann wilde voor een Amerikaanse rechtbank een schadevergoeding van 100 miljoen dollar van Carlsen (en van anderen) eisen wegens smaad. Een Amerikaanse rechtbank heeft dinsdag besloten de zaak niet in behandeling te nemen, zo bericht chess.com.
De afwijzing geldt voor alle punten, maar is niet op alle punten definitief. Dat laatste geldt wel voor Niemanns claim dat sprake was van een samenzwering tegen hem. Voor het eisen van schadevergoeding wegens veroorzaakte reputatieschade staat de deur misschien nog op een kier. Dat aspect kan opnieuw aanhangig worden gemaakt, aldus bepaalde de rechter, bijvoorbeeld op basis van nieuw bewijsmateriaal.
Het kamp-Niemann gaat in beroep tegen de afwijzing van de rechter. Wordt dus vervolgd.
Ondertussen wacht de schaakwereld op de resultaten van een onderzoek dat wereldschaakbond FIDE naar de zaak heeft ingesteld. Dat onderzoek is afgerond, maar de FIDE verklaarde eerder de resultaten pas bekend te willen maken in oktober van dit jaar, mede in afwachting van de juridische ontwikkelingen in de zaak in de VS.
De advocaten van Niemann zien in het uitstel bij de FIDE aanwijzingen dat het onderzoek naar valsspelen door Niemann in zijn (gewonnen) partij tegen Carlsen in Saint Louis vorig jaar gunstig voor hun cliënt zal uitpakken. Ze spreken – deze reactie dateert van mei van dit jaar – van diepgewortelde financiële banden tussen FIDE, Chess.com, de Play Magnus Groep en Magnus Carlsen zelf. Ronkende taal die past bij een megaclaim van 100 miljoen dollar.
Volgens berichtgeving van 4 mei 2023 in the New York Times is het onderzoek van de FIDE al in februari van dit jaar afgerond. Aanvankelijk zou het rapport in april worden gepubliceerd. Het besluit tot uitstel tot tenminste oktober van dit jaar zou zijn genomen door de Ethische en Disciplinaire Commissie van de wereldschaakbond. Het advocatenkantoor Oved & Oved dat Niemann vertegenwoordigt ziet geen rechtvaardiging voor het uitstel, aangezien de FIDE geen partij is in de rechtszaak.
Het commentaar van het kantoor suggereert dat het rapport is achtergehouden om Niemann niet een voordeel te geven bij de beoordeling van de rechter, die wellicht anders over toelating van de rechtszaak had besloten als Niemann door de FIDE zou zijn vrijgepleit van valsspelen. Uiteraard is dit pure speculatie.
De schaakwereld moet dus nog geduld hebben: in de zaak van de miljoenenclaim Kamp Niemann – Kamp Carlsen is de tussenstand 0-1, maar de wedstrijd is nog niet gespeeld.
De schaakwereld snakt naar duidelijkheid over de vraag of Niemann tegen Carlsen heeft valsgespeeld. Het achterhouden van een afgerond rapport lijkt ongepast.
Hoe gaat het ondertussen met Hans Niemann zelf? Hij handhaaft zich met zijn rating rond de grens van 2700 punten. Momenteel is hij met 2695 de nummer 36 van de wereld. Hij speelde toernooien in o.a. Kazachstan, Azerbeidzjan en Sharjah/Verenigde Arabische Emiraten waar hij vaak de sterkste speler was. Uitnodigingen voor elitetoernooien zijn er waarschijnlijk niet geweest.
Wim van der Wijk
NL 
EN