De (schaak)pers verzamelde zich woensdagochtend in Beeld en Geluid voor de officiële persconferentie van het Tata Steel Chess toernooi in januari 2018. Beeld en Geluid is op woensdag 17 januari het decor van een van de dertien speelronden van het toernooi. De namen van twaalf van de veertien topspelers zijn bekendgemaakt. Maar eerst een filmpje van de organisatie. Klik hier.

80, 100, 130

Opvallend rond de speeldag in Hilversum op woensdag 17 januari 2018 van Tata Steel Chess, het vroegere Hoogoventoernooi, is de stapeling van jubilea: het is de tachtigste editie van het jaarlijkse toernooi in Wijk aan Zee, een van de oudste schaaktoernooien ter wereld.
In 2018 viert Hilversum het eeuwfeest als omroepstad. In 1918 vestigde de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) zich in Hilversum, het bedrijf stond aan de basis van de ontwikkeling van Hilversum tot – in eerste instantie – radiostad, vanuit het perspectief van de VARA de ´radio der proletaren´: Hallo, hier Hilversum.
Het is in 2018 ook honderd jaar geleden dat het bedrijf Hoogovens werd opgericht in IJmuiden. En HSG, de club die zich heeft ingezet om een speelronde van Tata Chess naar Hilversum te halen, bestaat inmiddels 130 jaar!

Speelstad

Hoe word je speelstad? Het lijkt eenvoudig, iemand schrijft een stukje in de krant en een tijd later lijkt het nog van de grond te komen ook.
Maar zo simpel is niet. Pas negen maanden na het bericht over de Hilversumse kandidaatstelling volgt pas de toewijzing. Op woensdag 17 oktober wachten Tatataartjes met het nieuwe toernooilogo op journalisten die zijn afgekomen op de persconferentie in een zaal van Beeld en Geluid.

Behalve journalisten zitten ook de HSG’ers Henk Cornelissen, Mirko Lukács en Hanke Wiegand in de zaal, voorzitter, secretaris en bestuurslid van de Stichting Hilversum Schaakt die zich sterk heeft gemaakt voor de komst naar Hilversum van een speelronde van het jaarlijkse topschaaktoernooi in Wijk aan Zee. De Stichting heeft hard gewerkt, met een gelikte presentatie heeft zij de organisatie kunnen overtuigen van een keuze voor Hilversum. Met als motto Mat in de Mediastad, in 2012 de titel van het jubileumboek van HSG ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan. Vier woorden  die kernachtig de verbinding tussen schaken en media in Hilversum weergeven. De vondst was een briljante ingeving van Johan Hut toen we in 2012 brainstormden over de titel van ons jubileumboek. Mat in de Mediastad is geen eendagsvlieg uit 2012, maar lijkt uit te groeien tot een structureel project. We mogen aannemen dat de media nog wel even in Hilversum zullen blijven en  matjes zullen blijven opduiken op de clubavonden van HSG op donderdagavond.

In het vat

De organisatie van Tata Steel Chess heeft ook een speelronde toegewezen aan Groningen. Er waren meer kandidaatsteden dan deze twee, vertelt achter de tafel Theo Henrar, directievoorzitter van Tata Steel Nederland. Alkmaar bijvoorbeeld had zich ook kandidaat gesteld. In 2018 viert de kaasstad het 500-jarig jubileum van de Grote Kerk. Met dit indrukwekkende getal wordt Hilversum in jubileumjaren ruimschoots  overtroffen. Maar Henrar wil na afloop van het officiële gedeelte van de persconferentie niet zeggen waarom Alkmaar het niet heeft gered, behalve de woorden ,,wat in het vat zit….”.

Maar hiervoor was de persconferentie natuurlijk niet bedoeld. De spelers die in januari in Wijk aan Zee, Hilversum en Groningen in actie komen, daar gaat het deze dag om.
Toernooidirecteur Jeroen van den Berg leest de namen een voor een voor, waarna Anish Giri de spelers kort typeert, vaak met een kwinkslag. In omgekeerde volgorde van speelsterkte horen we de namen. Zo blijft de spanning er lang in of hij erbij is. Hij is natuurlijk Magnus Carlsen, de wereldkampioen, en vaste klant van Wijk aan Zee.
En hij zit er weer bij! Opgeluchte appjes vliegen de deur uit.

RTL Boulevard

Nu we bij Carlsen zijn aangekomen krijgt de persconferentie zowaar een RTL Boulevardachtig karakter. De Noor is een wereldster, natuurlijk niet zo groot als ‘een Ronaldo’ maar als er iets over zijn privéleven valt te melden, dan duiken journalisten erop.

Vorige maand won Carlsen het sterk bezette open toernooi van Isle of Man, waarbij niet alleen zijn sterke spel opviel, maar ook zijn nieuwe entourage. Hij werd niet zoals gebruikelijk begeleid door familie maar toonde zich met een jongedame aan zijn zijde, zijn vriendin Synne Christin Larsen. Hun achternamen bestaan vrijwel uit dezelfde letters, de volgorde is iets anders en Magnus heeft als extra de hoofdletter C. De foto’s die via internet inmiddels de wereld over gingen, tonen een gelukkig stel.

Pizzeria

Maar dan volgen tijdens de persconferentie onthullingen, die je niet zo gauw verwacht rond de aankondiging van een schaaktoernooi. Die laten zich zo samenvatten:
MAGNUS en SYNNE waren in januari 2017 ook SAMEN, in WIJK aan ZEE!!! Maar kennelijk was het MOMENT toen nog niet aangebroken om ALS STEL naar buiten te treden, de RELATIE moest GEHEIM worden gehouden. Maar ze werden toch samen gesignaleerd, op het STRAND en in de plaatselijke PIZZERIA. Verre van IDEAAL deze GEHEIMZINNIGHEID en wellicht de reden dat MAGNUS het toernooi niet naar zijn HAND kon zetten. Maar nu lijkt het erop dat Carlsen KRACHT en INSPIRATIE weet te putten uit zijn LIEFDE!!!!, die hem tegelijkertijd ZACHTER en STERKER lijkt te maken.

Ook op veel websites schrijven  commentatoren zijn frisse spel op Isle of Man serieus toe aan de liefdevolle wending die zijn leven lijkt te hebben genomen. Waarbij erop wordt gewezen dat 2017 niet echt een glansrijk jaar was voor de wereldkampioen. Isle of Man is pas zijn eerste toernooi-overwinning. Dus moet het wel door de liefde komen. Romantiek en scorebordjournalistiek, ach het  is best wel leuk.
Feit is dat we dit soort romantische beelden nog niet eerder  van Carlsen hebben gezien. De relatie zou sinds Valentijnsdag 2017 officieel zijn, aldus Noorse media. Gaan we straks in Wijk aan Zee, Hilversum en Groningen ook de tedere kant van Carlsen zien?

Deelnemers

Laten we eens kijken naar de andere deelnemers:
De Brit Jones en  Adhiban (India), spelers uit de staart van de top honderd, maar met een aantrekkelijke speelstijl.
Hou Yifan, de drievoudige Chinese wereldkampioene.
Wei, het pas 18-jarige Chinese supertalent.
Karjakin, de Rus die Carlsen vorig jaar tijdens hun WK-Match aan het wankelen bracht.
De oudgedienden en oud-wereldkampioenen Anand en Kramnik.
Titelverdiger Wesley So.
Mamedyarov (Azerbeidzjan) die een geweldig jaar beleeft.
Caruana, vaak getipt als de volgende uitdager van Carlsen.
Kortom, een bijzonder interessant deelnemersveld, waarbij nog twee namen ontbreken die later nog zullen worden ingevuld. Wat ook ontbreekt, is de naam van een tweede Nederlander. Mr. Tata King Loek van Wely kreeg wel een uitnodiging, maar vindt 25 deelnames een mooi moment om te stoppen.

Waarom niet Jorden?

Met het oog op een speelronde in Groningen zou Jorden van Foreest een mooie keuze zijn geweest, maar zijn rating is niet hoog genoeg, dat geldt ook voor de andere Nederlandse topspelers. Met minder dan 2650 kom je de Masters niet in, daarmee wenst de organisatie niet te marchanderen, zo kon uit opmerkingen van Jeroen van den Berg worden opgemaakt.
In totaal veertien spelers zullen dus op woensdag 17 januari in Hilversum te zien zijn in Beeld en Geluid.
Houd deze dag vrij! Zo dichtbij komt de wereldtop niet snel weer bij ons in de buurt.

Favorieten

Topfavoriet is natuurlijk Carlsen. Met So en Caruana valt ook rekening te houden, Mamedyarov is met zijn originele spel wellicht ook een kanshebber. Als winnaar denk je niet meteen aan de veertigers Kramnik en Anand maar beiden zijn nog steeds tot grote dingen in staat. Voor Wei is een toernooizege misschien nog iets te vroeg, wel een naam om te onthouden voor de toekomst.
En Giri? Wellicht put hij extra inspiratie uit zijn tijd 〈2010-11〉 dat hij deel uitmaakte van het sterrenteam uit de gouden tijd van HSG, met vier landskampioenschappen  in de periode 2008-2011. In 2008 baarde hij opzien door  op zeer jonge leeftijd het HSG  Open te winnen.
Henk Cornelissen, de toernooidirecteur, bracht op de persconferentie  in herinnering dat hij destijds werd gebeld door de vader van Giri, die zei dat zijn zoon redelijk kon schaken. Of Anish kon meespelen? Het werd meteen zijn doorbraak. De dertienjarige van 2008 is de nummer dertien van de wereld in 2017. Niet een plek overigens waar Giri tevreden mee is, hij hoopt de weg omhoog weer te vinden.

Trivia

De komst van Kramnik naar Hilversum betekent dat opnieuw aanpassing van de elitelijst van Mat in de Mediastad nodig is. Deze erelijst bevat namen van schaakwereldkampioenen die een relatie met Hilversum hebben. Het zijn er verrassend veel. De naam van Kramnik staat er al op, maar met potlood geschreven, in de kantlijn.
En het is niet ondenkbeeldig dat we op 17 januari een volgende kandidaat-wereldkampioen aan het werk zien, zo leert de huidige stand in de WK-kwalificatie:
Geplaatst voor het kandidatentoernooi, maart 2018 in Berlijn, zijn inmiddels:
Karjakin, als verliezend WK-finalist van vorig jaar.
Aronian en Ding, als finalisten van de World Cup.
Verder plaatsen zich de nrs. 1 en 2 van de Grand Prix, waarvan volgende maand het laatste toernooi wordt gespeeld op Las Palmas. Mamedyarov, Grischuk, Radjabov en Vachier-Lagrave zijn de belangrijkste kandidaten.
En de nrs. 1 en 2 van de gemiddelde rating van 2017. Belangrijkste kandidaten zijn Caruana, So (en Kramnik).
Tot slot een door de organisatie te nomineren achtste speler, te kiezen uit een groep van ongeveer 25 topgrootmeesters die voldoen aan de ratingvoorwaarde. Een speler uit het organisatieland zou een voor de hand liggende keuze kunnen zijn, maar bij de selecte groep zit geen Duitser. Afwachten dus. Giri, de jongste speler uit de top vijftien, zit wel bij de groep van 25. Waarom Giri? Waarom niet? In theorie 4 procent kans, het is niet veel, maar het is ook niet niks. Maar ik gok op een Rus.

Inmiddels is bekendgemaakt dat de nominatie is toegekend aan oud-wereldkampioen Vladimir Kramnik, inderdaad een Rus.

Wim van der Wijk

Met de persconferentie van woensdag in Beeld en Geluid is de kop eraf. Er staat nog heel wat te gebeuren in de aanloop naar 17 januari en op de dag zelf natuurlijk die gratis toegankelijk is. De dag wordt professioneel georganiseerd, maar voor een optimale invulling, zeker van de extra activiteiten zoals het schoolschaken, zullen heel wat vrijwillige HSG-handjes nodig zijn, zoals zo vaak het geval was in de rijke Hilversumse Mat in de Mediastad-schaakgeschiedenis.

Volgende activiteit:
Donderdag 16 november in Hilversum, mediastad en schaakstad.

 

 

Uit de pers, De Gooi- en Eemlander van 19 oktober.